Pracownia Sztuki w Perspektywie Międzykulturowej

PRACOWNIA SZTUKI W PERSPEKTYWIE MIĘDZYKULTUROWEJ

1. Nazwa pracowni: 

PRACOWNIA SZTUKI W PERSPEKTYWIE MIĘDZYKULTUROWEJ

SZTUKA – TEORIA – PRAKTYKA

2. Kierownik:
   dr hab. Sonia Rammer, prof. UAP
3. Asystent:
   mgr Aleksander Radziszewski, as. UAP
4. Wydział:

Wydział Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa

5. Sala:

Miejsce: 

sala 308, budynek A; sala 211, ul. Mielżyńskiego 24, budynek G

godziny i dni otwarcia pracowni:
czwartki w godzinach:
12.00–18.00 sala 308, budynek A lub sala 211, ul. Mielżyńskiego 24, budynek G

Uwaga: od 12.00–13.30 odbywają się zajęcia obowiązkowe dla I roku studiów magisterskich EA, które mają postać seminariów, warsztatów, mini wykładów.

Możliwe są również dodatkowe konsultacje, po uprzednim ustaleniu terminu.

For english speaking students and Erasmus
Room 308, building A or room 211, ul. Mielżyńskiego, building G

Thursday:
2.00–6.00 p.m.

kontakt / contact
sonia.rammer@uap.edu.pl
aleksander.radziszewski@uap.edu.pl

ZAPISY:

Online: aleksander.radziszewski@uap.edu.pl / 01.10-12.10.2022

Spotkanie organizacyjne – 06.10.2022, godz.12; sala 211, budynek G (Mielżyńskiego 24)

Więcej na / more on
crosscultural.pl

6. Ogólna formuła zajęć: (formuła prowadzenia zajęć, np. wykłady, seminaria, konsultacje, ćwiczenia, korekty zadanych tematów, warsztaty, praca w laboratorium, projekty i prace terenowe – plenery, inne zajęcia praktyczne itp.) 

KOREKTY ZADANYCH TEMATÓW, KONSULTACJE, SEMINARIA, WYKŁADY, PRACE TERENOWE – WARSZTATY I PLENERY

7. Ogólne treści merytoryczne (odpowiadające zapisom z kart przedmiotów realizowanych w pracowni):

Pracownia Sztuki w Perspektywie Międzykulturowej ma charakter praktyczny i równocześnie osadzona jest w teorii, szczególnie w psychologii. Tematy poddawane dyskusji i opracowywane przez studentów wywodzą się       z obszarów badawczych będących w polu zainteresowania psychologii międzykulturowej. Ten paradygmat wydaje się szczególnie pomocny w rozumieniu problemów współczesnego świata. Szybkość przemieszczania się i nieustające migracje prowadzą do powstania wielokulturowych społeczeństw. Świat przypomina „patchwork”, a jego mieszkańcy ciągle wydają się być niegotowi na przyjęcie całości stworzonej z fragmentów. Nie powinno to dziwić. Strach przed nieznanym pełni przecież funkcje adaptacyjne, a brak określonej struktury i przewidywalnej perspektywy wywołuje niepokój. W czasie podróży możliwa jest zmiana horyzontu widzenia problemów, konfrontuje ona również z osobistymi nastawieniami, pozbawia bezpiecznej, wygodnej pozycji. Inaczej postrzega się własną tożsamość w Polsce, Afryce czy przebywając w obozie dla uchodźców. Inaczej widzi się problemy Nepalu z perspektywy poznańskiego fotela, inaczej poruszając się po zanieczyszczonych ulicach Katmandu. Wyprowadzanie psa na smyczy w Europie stanowi normę dopóki nie zobaczy się watahy biegającej luzem w Azji. Ostatecznie podróżując i tak jesteśmy przybyszami i z tej pozycji nadajemy znaczenie temu, co przeżywamy w „nie swoim” świecie. Warto jednak choć na chwilę poczuć się jak jedyny biały człowiek w metrze jadącym przez Harlem. Dzięki takiemu doświadczeniu można zrozumieć lepiej nie tylko innych ludzi ale też inne gatunki.

Celem procesu edukacyjnego zachodzącego w pracowni jest nie tylko realizacja ciekawych prac plastycznych, ale także wzbudzenie twórczego fermentu, który być może przełoży się na: umiejętność stawiania nie zawsze wygodnych pytań, gotowość obrony własnego stanowiska z poszanowaniem odmienności interlokutora, zwiększenie wrażliwości wobec problemów społecznych.

W ramach pracowni studenci/studentki mają swobodę korzystania z różnorodnych środków wyrazu, w zależności od wybranego tematu i potrzeb. Punktem wyjścia realizacji jest problem, którego rozumienie jest pogłębione przez adekwatne „badania” (np. czytanie tekstów, oglądanie filmów, wykłady, spotkania z gośćmi, wyjścia do galerii). 

8. Realizowane tematy/zadania: 

Wybrane problemy zadań praktycznych realizowanych w ramach programu pracowni (do wyboru i indywidualnej interpretacji):

• 
  NOMADYZM;
• INNY I OBCY;
  •TOŻSAMOŚĆ JAKO KONSTRUKT SPOŁECZNY I KULTUROWY;
  •NA STYKU KULTUR (TERENY PRZYGRANICZNE, KRAJE ZAMIESZKIWANE PRZEZ RÓŻNE GRUPY ETNICZNE, ZJAWISKO AKULTURACJI);
  •POZA PAŃSTWEM (PROBLEM BEZPAŃSTWOWOŚCI I BEZPAŃSTWOWCÓW);
  •WYSPA JAKO STAN UMYSŁU (SZEROKO POJĘTY PROBLEM IZOLACJI);
  •PAMIĘĆ KRAJOBRAZU (KULTUROTWÓRCZA ROLA ŚRODOWISKA NATURALNEGO VERSUS WPŁYW DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA NA ŚRODOWISKO NATURALNE);
  •CZŁOWIEK-ZWIERZĘ, W STRONĘ POSTHUMANIZMU;
• INDYWIDUALIZM VERSUS KOLEKTYWIZM.
• The day after (momenty znaczące jako doświadczenie indywidualne i zbiorowe)

   

Każdego roku wprowadzany jest jeden temat obowiązkowy dla wszystkich studentów/studentek. Docelowo, najlepsze prace powstałe w ramach tematu będą prezentowane na wystawie organizowanej przez pracownię. 

TEMAT OBOWIĄZKOWY NA ROK AKADEMICKI 2022/2023

LET’S UNITE!

W ostatniej scenie filmu Dyktator, Charlie Chaplin, grający jednocześnie postać żydowskiego fryzjera oraz Hynkla – przywódcy państwa Tomania; wygłasza – jako fryzjer, przez pomyłkę obsadzony w roli dyktatora – płomienną mowę. „Wypędźmy z serc bariery narodowe, wypędźmy chciwość, nienawiść i brak tolerancji. Walczmy o mądry świat, w którym nauka i postęp dadzą nam wszystkim szczęście. W imię demokracji, zjednoczmy się!” – krzyczy bohater, by chwilę później zamilknąć. Jego twarz zmienia się, a uśmiech znika zastąpiony grymasem przerażenia. Tłum wiwatuje, reaguje tak samo jak na wystąpienie prawdziwego dyktatora, tłum słyszy to, co chce usłyszeć – przesłanie siły i zjednoczenia. Ostatnia scena, nie jest zatem tak optymistyczna jak można by sądzić. Jest przewrotna, niejednoznaczna i zawiera w sobie potencjał różnorodnej interpretacji. 

Podobnie hasło „Let’s unite”. Z jednej strony może być rozpatrywane w kontekście pozytywnych zrywów społecznych, kiedy grupa działa w imię istotnych wartości takich jak np. pomoc uchodźcom; z drugiej w kontekście zrywów ideologicznych, zawierających treści ksenofobiczne i jednoznacznie negatywne. Oczywiście powyższe zdanie jest dużym uogólnieniem i uproszczeniem; to co pozytywne, może stawać się po czasie negatywne i odwrotnie; może też nie być ani takie, ani siakie. W świetle psychologii społecznej, należałoby pamiętać, że jednoczenie się w obrębie grupy zawsze obciążone jest ryzykiem występowania takich zjawisk jak: myślenie grupowe, czy polaryzacja grupy. W tym sensie umniejszanie wartości członków należących do innej grupy staje się wysoce prawdopodobne. Dyktator Chaplina, choć jest obrazem sprzed ponad 80-lat, niepokojąco nie traci na aktualności. Zwraca uwagę nie tylko na demagogiczną postać dyktatora, mechanizmy manipulacji władzy, bezmyślność a właściwie jednomyślność tłumu, ale także wskazuje na pułapki systemu demokratycznego. 

Choć powyższy opis wskazuje na upolitycznienie tematu, zachęcamy studentów/studentki do różnorodnej interpretacji i do czerpania inspiracji również spoza obszaru nauk politycznych i społecznych. 

Hasło Let’s unite można odnieść do współpracy pomiędzy:

• dwoma jednostkami, np. w parze miłosnej, grupie artystycznej
• poszczególnymi komórkami, czy elementami organizmów żywych
• ekosystemami
• członkami danej kultury (wschodnia kultura kolektywistyczna versus zachodnia indywidualistyczna) 

W końcu Let’s unite dotyczy każdego/każdej z nas, jako istoty społecznej, szukającej bliskości czy grupy odniesienia w procesie kształtowania tożsamości.

Let’s unite może zatem wskazywać na rozmaite procesy, także na konieczność dostrzeżenia prostego faktu, że nie jesteśmy jedynymi mieszkańcami planety, że funkcjonujemy jak składowe większej, kosmicznej całości. 

Zachęcamy do własnych rozważań i otwartego traktowania tematu.

W ramach tematu rocznego odbędą się cztery obowiązkowe wykłady (październik, listopad) wygłoszone przez zaproszonych gości, które stanowią kluczową częścią programu pracowni. 

Plan wykładów/spotkań:

20 października – wykład, dr hab. Andrzej W. Nowak, prof. UAM – filozof – Komunizm czy komunia (dusz i uczuć) – o pokrętnych ścieżkach pojęcia Noosfera

27 października – panel dyskusyjny O współpracy na polu sztuki dr hab. Izabela Kowalczyk, prof. UAP – kulturoznawczyni; Michał Lasota – kurator, założyciel Galerii Stereo; Justyna Kowalska – kuratorka, galerzystka – Galeria BWA Warszawa

17 listopada – seminarium, Maria Sitarska – psycholożka, ekoterapeutka, psychoterapeutka Potrzebujemy całej wioski, żeby żyć – o więziach, sieci życia i o tym, dlaczego trzeba nam wracać do lasu

24 listopada – wykład, dr Maciej Behrendt, mikrobiolog, genetyk – Samolubny gen – altruizm a komunikacja

9. Wymagania wstępne (odpowiadające zapisom z kart przedmiotów realizowanych w pracowni i inne jeśli są):

INDYWIDUALNE DOŚWIADCZENIA ARTYSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI PRAC/PROJEKTÓW PLASTYCZNYCH, ZNAJOMOŚĆ ZAGADNIEŃ SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ, ZAINTERESOWANIE PROBLEMAMI STAWIANYMI W OBSZARZE NAUK HUMANISTYCZNYCH I SPOŁECZNYCH.

10. Spis zalecanych lektur (odpowiadające zapisom z kart przedmiotów realizowanych w pracowni i inne jeśli są)

1. podstawowe: —————————————
2. uzupełniające:
3. Bakke Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 2010;
4. Bauman Z., Turyści i włóczędzy, w: Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 2000
   3. Boski Paweł, Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2010;
   4. Boski Paweł,Różycka – Tran Joanna, Sorokowski Piotr, Podróże psychologiczne przez kultury świata, Wydawnictwo Sorus, Poznań 2015;
   5. Braidotti Rosi, Po człowieku, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2014, s. 150-163;
   6. Canetti Elias, Głosy Marakeszu. Zapiski po podróży, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013, s. 11-20, 95-98;
   7. De Botton Alain, Sztuka podróżowania, Wydawnictwo Czuły barbarzyńca, Warszawa 2010;
   8. Dielemans Jennie, Witajcie w raju. Reportaże o przemyśle turystycznym, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2011;

9 Hastrup K., Świadomość mięśniowa. Wytwarzanie wiedzy w Arktyce, w: Prezentacje, teksty drugie 2018, nr 1, s. 127–153; DOI:  18318/td.2018.1.8

10. Kapuściński Ryszard, Ten Inny, Wydawnictwo Znak, Kraków 2013;
    11. Pollack Martin, Skażone krajobrazy, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014;
    12. Pollack Martin, Topografia pamięci, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017;
    13. Solnit Rebecca, Zew włóczęgi. Opowieści wędrowne, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2018;
    14. Szelezińska Iwona, Kopnij piłkę ponad chmury. Reportaże z Nepalu, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2018;
    15. Stępczak Edyta, Burka w Nepalu nazywa się sari, Wydawnictwo Znak, Kraków 2018;
    16. Schalansky Judith, Atlas wysp odległych, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2013;
    17. Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe, red. Kofta Mirosław, Bilewicz Michał, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2011;
    18. Zrozumieć zagładę. Społeczna psychologia Holocaustu, red. Newman Leonard S., Erber Ralph, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009;
    Filmy:
    Herzog W., Wasiukow D., Szczęśliwi ludzie: rok w Tajdze / Happy People. A Year in the Taiga, film dokumentalny, Niemcy, 2010

10. Język wykładowy (język, w jakim prowadzony może być przedmiot): 

POLSKI, ANGIELSKI