RoadLapse | Francisco Javier Galán Pérez i Anna Biedermann

RoadLapse | Francisco Javier Galán Pérez i Anna Biedermann

02-23.08.2024

Galeria Rotunda Budynek A, Al. Marcinkowskiego 29

Artyści: Francisco Javier Galán Pérez, Anna Biedermann

Kuratorka: Dorota Januszek

Kiedy samochód zamienia się w hiperbaryczną, bezechową i ciemną komorę, możemy mówić o RoadLapse. Termin ten opisuje doświadczenie izolacji i głębokiej refleksji podczas podróży. Pomysł przekształcenia samochodu w komorę hiperbaryczną sugeruje zamknięte, kontrolowane i hermetyczne środowisko, w którym ciśnienie i tlen są dokładnie regulowane, tworząc przestrzeń spokoju i wyciszenia.

Autostrada między Teruel i Saragossą rozwija się jak prostoliniowa wstęga, przecinając jałowe serce Aragonii (Hiszpania). Droga wydaje się ciągnąć w nieskończoność, a ledwo rozpoznawalne punkty orientacyjne przełamują monotonię krajobrazu.

Na nakręconych filmach widnieje napis „MAKE TERUEL GREAT AGAIN”. Teruel to prowincja naznaczona niedawną i nadmierną instalacją turbin wiatrowych. Fraza ta, będąca oczywistą parodią sloganu Donalda Trumpa „Make America Great Again”, ma na celu podkreślenie ironii i sprzeczności obecnych w transformacji ekologicznej.

Turbiny wiatrowe, instalowane z obietnicą czystej i zrównoważonej energii, stanowią niezaprzeczalną konieczność w walce ze zmianami klimatu. Jednak towarzyszące ich instalacji wycinki i linie energetyczne, przekształcające naturalny krajobraz w pole technologicznej interwencji, oznaczają, że ziemia, niegdyś dziewicza i zapomniana, jest teraz poprzecinana tymi metalowymi gigantami, których obecność jest równie inwazyjna, co pozornie konieczna.

W drugim filmie ten sam timelapse jest odwrócony do góry nogami: to, co jest powyżej, jest poniżej i odwrotnie. Nad tym filmem znajduje się fraza „MAKE TERUEL A GREAT GAIN”. Ta wizualna i werbalna gra dodaje kolejną warstwę znaczenia. „Wielki zysk” oznacza znaczną korzyść, ale pojawia się pytanie, kto tak naprawdę korzysta z tych udogodnień. Czy jest to korzyść dla lokalnej społeczności, czy tylko dla dużych korporacji energetycznych, które wykorzystują te zasoby?

Ten audiowizualny projekt nie tylko dokumentuje widoczny wpływ transformacji ekologicznej w Teruel, ale także zachęca do refleksji nad ukrytymi kosztami tej transformacji. Poprzez inwersję wideo i grę słów, dominująca narracja postępu zostaje zakwestionowana, sugerując, że prawdziwym „wielkim zyskiem” musi być harmonia między zrównoważonym rozwojem a ochroną środowiska naturalnego. 

Rozprzestrzenianie się turbin wiatrowych w Teruel, choć napędzane potrzebą przyjęcia czystej i zrównoważonej energii, świadczy o konflikcie między rozwojem technologicznym a ochroną środowiska naturalnego. Wyręby i linie energetyczne, które towarzyszą instalacji tych turbin wiatrowych, nie tylko przekształcają krajobraz, ale także wywierają znaczący wpływ na środowisko. Zakłócenie ekosystemów i śmiertelność ptaków spowodowana infrastrukturą elektryczną podkreślają pilną potrzebę znalezienia równowagi. Konieczne jest, aby postęp w kierunku zrównoważonego rozwoju nie poświęcał różnorodności biologicznej ani nie degradował nieodwracalnie naturalnych krajobrazów. Transformacja ekologiczna musi być prawdziwie zrównoważona, priorytetowo traktując rozwiązania, które minimalizują szkody dla środowiska i chronią ekosystemy.

Zadajmy sobie pytanie: Dlaczego transformacja ekologiczna musi koniecznie opierać się na utrzymaniu modelu wydobywczego i niepohamowanej konsumpcji, zamiast na nauce panowania nad zapędami destrukcyjnego przemysłu? Ile słodkiej wody będzie na planecie za 20, 30 lat? Ile razy roczne zasoby zostaną zużyte przed upływem nawet sześciu miesięcy? Na jak długo ich wystarczy?

RoadLapse pokazuje nocną wizję, być może nadszedł czas, aby otworzyć oczy i się obudzić.