Rafał Jakubowicz – Pedagogika wstydu (2)

Wernisaż: 05.07.2019, godz. 18.00

Miejsce: Galeria Le Guern
Katowicka 25
03-932 Warszawa

W Swarzędzu, na terenie, na którym stoi dawny żłobek Swarzędzkich Fabryk Mebli, a obecnie Ośrodek Kultury, przed II wojną światową mieścił się żydowski cmentarz. Dziś nie ma już po nim śladu.

Zdjęcie wybudowanego w latach 50. socrealistycznego dworku, w pięknej zimowej scenerii, zostało zamieszczone w wydanym przez miasto kalendarzu na 2011 rok.

Choć władze gminy sześć lat temu deklarowały chęć upamiętnienia cmentarza w formie lapidarium z macewami przywiezionymi z innych cmentarzy żydowskich w Poznaniu – nadal nic się nie wydarzyło.

Miejscowy inwestor zabiega o to, żeby na terenie należącym częściowo do cmentarza postawić hotel. Jak dotąd – bezskutecznie.

Przy zjeździe na teren parku, który niegdyś był cmentarzem, stoi stelaż z tablicami informacyjnymi: „Pływalnia”, „Stadion miejski”, „Lodowisko”.

W czerwcu 2017 roku Rafał Jakubowicz zamontował nielegalnie czwartą tablicę, idealnie wpisującą się w konwencję miejskiej identyfikacji wizualnej. Nie przetrwała ona nawet doby. Nie wiadomo kto ją zdjął i dlaczego. W listopadzie 2018 roku autor powtórzył akcję. Tym razem tablica została usunięta po niespełna trzech tygodniach. W marcu 2018 roku Jakubowicz ponownie zawiesił tablicę. I ta wisiała najdłużej – ponad dwa miesiące. Kolejna tablica, tym razem z napisem „cmentarz” w języku hebrajskim, zamontowana 3 czerwca 2018 roku, została zdjęta już następnego dnia. Ostatnia, zamykająca projekt interwencja, miała miejsce 13 czerwca.

Pierwsza część projektu zaprezentowana została na wystawie w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim (kurator: Gustaw Nawrocki), w grudniu 2018 roku.

*”Pedagogika wstydu” to określenie wpisujące się w tzw. nową politykę historyczną, służące dezawuowaniu prób krytycznego przepracowania najnowszej historii.