dr hab. Jarosław Klupś, prof. UAP
kontakt: jaroslaw.klups@uap.edu.pl
kierownik II Pracowni Fotografii i wykładowca przedmiotu Klasyczne i hybrydowe procesy fotografii
Dziekan Wydziału Fotografii
Jarosław Klupś – ur. w 1978r. w Lesznie, w latach 2000-2005 studiował fotografię w ówczesnej ASP w Poznaniu; doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Artystycznego, kierownik II Pracowni Fotografii oraz kierownik Katedry Fotografii. Wiceprezes Naukowego Towarzystwa Fotografii.
Wśród jego prac, często nawiązujących do historii i tożsamości medium fotografii, znajdują się fotografie, instalacje site-specific oraz obiekty. Zafascynowany procesami powstawania i rejestracji obrazu fotograficznego, tworzy realizacje oparte na naukowo-technicznym potencjale fotografii. Używa historycznych procesów fotograficznych, w tym także najstarszego z nich – dagerotypii. Bada pierwotne formy fotograficznego obrazowania, sięgając do zjawisk pokrewnych powstawaniu fotografii, takich jak światłoczułość, camera obscura, projekcje optyczne itp.
W 2004 roku na potrzeby realizacji pracy „Odbicia” odtworzył proces dagerotypii, a następnie inne procesy historyczne. Jest autorem wystąpień, tekstów i warsztatów z zakresu historycznych procesów fotografii. W swoich działaniach często stosuje samodzielnie budowane kamery, obiektywy i inne akcesoria. W 2009 roku wziął udział w wystawie „Heritages de Daguerre”, zorganizowanej w dawnej rezydencji Louisa Daguerre’a, w Bry-sur-Marne i dedykowanej twórcy dagerotypii. W 2013 razem z Markiem Noniewiczem był kuratorem wystawy “Stan rzeczy”, odbywającej się w programie głównym Biennale Fotografii w Poznaniu, z udziałem m.in. Dana Estabrooka, Marka i France Ostermanów, Jesseci Ferguson i Alana Greene’a.
Autor i uczestnik wystaw m.in. w Bostonie, Pittsburghu, Sydney, Dreźnie, Bratysławie i Mińsku. Jego prace i teksty publikowano m.in. w książkach „W stronę poznania. Fenomen szkoły poznańskiej” (UAP 2016), „Poetics of Light” Erica Rennera i Nancy Spencer (New Mexico Museum of History 2013), „Pinhole Photography“ Erica Rennera (Focal Press 2009) i w „Odwzajemnionym spojrzeniu” Zbigniewa Tomaszczuka (2004) oraz w wielu katalogach i magazynach. Pierwszą monografię Jarosława Klupsia wydała w 2013 roku Galeria MBWA w Lesznie pt. „Jarosław Klupś, Photography is photography. Między egzekucją a reprezentacją”. Jego prace znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Louisa Daguerre’a (Musee Adrien Mentienne) w Bry-Sur-Marne (Francja), Muzeum Narodowego w Poznaniu i New Mexico History Museum w Santa Fe (USA).
Istotnym obszarem aktywności Klupsia jest działalność naukowo-dydaktyczna i popularyzatorska. W 2011 roku utworzył i przez lata redagował magazyn COMO Magazine. Jest kuratorem wystaw, koordynatorem licznych warsztatów i plenerów, uczestnikiem międzynarodowych sympozjów dot. kształcenia wyższego (Les Rencontres d’Arles, Paris Photo). W 2013 utworzył w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu autorską pracownię fotografii, popularyzującą historyczne procesy fotograficzne. W obszarze jego zainteresowań znajdują się także książki fotograficzne – od 2017 organizuje międzynarodowe przeglądy książek fotograficznych “Booki. Studying Photobooks”, współtworzył specjalność Fotografia edytorska na kierunku fotografia i reaktywował Naukowe Towarzystwo Fotografii.
Prace: jaroslawklups.pl
WYBRANE OSIĄGNIĘCIA:
ROZWIN
Wystawy indywidualne:
- „Są widoki”, Centrum Kultury Zamek, Poznań 2019
- „Inside is Outside” – instalacja site-specific w budynku dawnej drezdeńskiej rzeźni, „re_form”, OSTRALE Biennale, Drezno 28.07-1.10.2017 (kuratorka: Andrea Hilger; katalog)
- „Aparat Melquiadesa”, Festiwal Labirynt, Frankfurt nad Odrą 2016 (katalog)
- „Safety”, Galeria 58, Radom 6.05-18.06.2016
- „Ławice”, Zamek Cesarski – Centrum Kultury ZAMEK, Poznań 15.11.2013-5.09.2014
- „Photography is photography”, Galeria Wieża Ciśnień, Konin 9-31.05.2014 (katalog)
- „Między egzekucją a reprezentacją”, Galeria MBWA, Leszno 21.11.2013-10.1.2014 (katalog)
- „Photography is photography”, Galeria Okno, Słubice 22.03-20.05.2013 (katalog)
- „Najwspanialsze doświadczenie to doświadczenie tajemnicy”, Muzeum Stanisława Staszica, Piła 2011 (katalog
- „Magia Naturalis”, Muzeum w Dobrzycy 2010
- „Odbicia”, Festiwal Sztuki Wizualnej Inspiracje, Szczecin 2007 (katalog)
- „Odbicia”, Browar Mieszczański, Wrocław 2006
- „Autotwory”, Galeria ON, Poznań 2004
ROZWIN
Udział w wystawach zbiorowych:
- „Wizyta”, Centrum Kultury Zamek, Poznań 2019
- „Ulotne”, Galeria Duża Scena UAP, Poznań 7.08-8.10.2018
- „Ziarnko prawdy”, Galeria Miejska BWA, Leszno 20.10-20.11.2018 (kuratorki: Desperate Curators)
- „Rzeczy. Przedmiot i obiekt w fotografii polskiej, Festiwal Miesiąc Fotografii, Galeria Starmach, Kraków 19.05-7.06.2017
- „Fotografia otworkowa z kolekcji Zbigniewa Tomaszczuka”, Muzeum Fotografii w Bydgoszczy 20.04-20.05.2016 (katalog)
- „Pomosty”, Galeria w Ratuszu, Leszno 14.05-17.06.2016 (kurator: Michał Kałużny)
- „Sztuka czy sztuczki”, Galeria Miejska BWA, Leszno 15.10-19.11.2016 (kuratorka: Justyna Ryczek; katalog)
- „Światłoczuła”, Fotofestiwal, Łódź 2016 (kurator: Marek Szyryk)
- „Fotografia otworkowa z kolekcji Zbigniewa Tomaszczuka”, Mała Galeria Fotografii, Toruń 05-06.2016
- „O, jakie dziwne formy może przybierać szaleństwo ludzi zdrowych”, Galeria Pauza, Kraków 15.05-13.06.2015
- „Urzekająca paralaksa”, Muzeum Narodowe w Poznaniu 25.10-13.12.2015 (kuratorka: Ewa Hornowska; katalog)
- „Les dags sortent de leur reserve”, Musee Adrien Mentienne, Bry-Sur-Marne (Francja) 2015
- „Alchemical Ensemble: New Visions in Historic Photographic Processes”, Sidney Larson Gallery, Columbia (USA) 19.10-27.11.2015 (kurator: Scott McMahon)
- „Katedra”, Centrum Kultury Zamek, Poznań 18.04-10.05.2015 (kurator: Adam Mazur; katalog)
- „Pochwała różnorodności”, Galeria Manhattan, Łódź 16.12.2014-16.01.2015 (kurator: Konrad Kuzyszyn)
- „3×6=18”, Galeria Piekary, Poznań 12.12.2014-31.01.2015 (kurator: Cezary Pieczyński)
- „Synteza sztuk”, Dom Kultury Polskiej, Wilno 7-30.06.2014
- „Poetics of Light”, New Mexico History Museum, Santa Fe 27.04.2014-29.03.2015 (kuratorzy: Nancy Spencer, Eric Renner; katalog)
- „Ghosting Machine”, Delmar Gallery, Sydney 12.05-9.06.2013 (kuratorka: Catherine Benz; katalog)
- „Stan rzeczy”, Centrum Kultury ZAMEK, Poznań 15.11-15.12.2013 (katalog)
- „Widzialne – niewypowiadalne”, Muzeum Sztuki Współczesnej, Mińsk 27.08-14.09.2013
- „Kolekcja miejska”, Galeria Miejska BWA, Leszno 13.10-8.11.2012 (kuratorka: Magdalena Komborska; katalog)
- „Waterfalls”, Galeria Słodownia Starego Browaru, Poznań 26.10-12.11.2012
- „Still ON – 35-lecie Galerii ON”, Budynek dawnej synagogi, Poznań 30.11-2.12.2012 (kurator: Sławomir Sobczak, katalog)
- „Fotografia Kolekcjonerska”, Galeria Domu Artysty Plastyka, Warszawa 2011 (katalog)
- „Pochwała różnicy”, Galeria Nowa Przestrzeń, Fotofestiwal, Łódź 2011
- „Powolność zdarzeń”, Muzeum Okręgowe, Bydgoszcz 2010 (kurator: Marek Noniewicz; katalog)
- „Jestem stąd”, Galeria MBWA, Leszno 2010 (katalog)
- „Artshow”, Galeria Słodownia – Stary Browar, Poznań 2009
- „Heritages de Daguerre”, Hotel de Malestroit, Bry-sur-Marne 2009 (kurator: Marc Kereun; katalog)
- „Powolność zdarzeń” – Art Vilnius, Litwa 2009
- „f295 – 21st Century Photography”, 707 Penn Gallery, Pittsburgh Cultural Trust, Pittsburgh, PA 30.05–26.06.2009 (kurator: Tom Persinger)
- „Stan podgorączkowy”, Galeria Słodownia w Starym Browarze, Poznań 2008 (katalog)
- „G8 – asystenci ASP w Poznaniu”, Galeria Miejska w Mosinie, Mosina 2008 (katalog)
- „Made in Poland: Contemporary Polish Pinhole Photography”, Brant Gallery / Massachusetts College of Art, Boston 2007 (kuratorzy: Jesseca Ferguson, Walter Crump)
- „Okruchy czasu i skrawki przestrzeni”, Galeria Fotografii Fokus, Siedlce 2007 (katalog)
- „Made in Poland: Contemporary Polish Pinhole Photography”, University Art Gallery, College of Visual and Performing Arts, University of Massachusetts Dartmouth, New Bedford 2007 ((kuratorzy: Jesseca Ferguson, Walter Crump; katalog)
- „Made in Poland: Contemporary Polish Pinhole Photography”, Art Institute at Lesley University, Boston 2007 (kuratorzy: Jesseca Ferguson, Walter Crump; katalog)
- „Widzi się”, Festiwal Fotografii, Nowy Sącz 2006 (katalog)
- „Fotografie otworkowe z kolekcji dr Zbigniewa Tomaszczuka”, Galeria Atelier, Chełm 2006
- „Fotografie otworkowe z kolekcji dr Zbigniewa Tomaszczuka”, Dom Edyty Stein, Wrocław 2006
- „Otworki w działaniu”, Galeria Działań, Warszawa 2006 (katalog)
- „Autotwory”, Ogólnopolski Festiwal Fotografii Otworkowej, Jastrzębie Zdrój 2005 (katalog)
- „Ślady”, Labirynt siódmy – KOK, Kłodzko 2005 (kurator: Sławomir Decyk; katalog)
- „Odosobnienie”, Galeria Słodownia, Stary Browar, Poznań 2005
- „Fotografie otworkowe z kolekcji dr Zbigniewa Tomaszczuka”, 4. Fotofestiwal, Łódź 2005 (katalog)
- Wystawa Pracowni Klasycznych Tematów Fotografii ASP w Poznaniu, Fabryka Fotografii, Łódź 2005 (kurator: Piotr Wołyński)
- „Fotografie otworkowe z kolekcji dr Zbigniewa Tomaszczuka”, III Miesiąc Fotografii, Galeria Akademii Sztuk Pięknych, Kraków 2004 (katalog)
- „II Kolekcja Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu”, budynek główny ASP, Poznań 2004 (kurator: Piotr C. Kowalski
- „The Present”, Galeria Medium, Miesiąc Fotografii, Bratysława 2003 (katalog)
- „Konfrontacje”, Centrum Kultury i Sztuki, Leszno 2003 (katalog)
- „Ciała i rzeczy” – Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Miesiąc Fotografii, Kraków 2003 (katalog)
- „Strefa Pomiędzy”, Labirynt Piąty – KOK, Kłodzko 2003 (katalog)
- „Mięso”,Galeria Handlowa M1, Poznań 2003 (katalog)
- „Konfrontacje”, Centrum Kultury i Sztuki, Leszno 2002 (katalog)
- Pokaz diaporamy – Klub Kisielice, Poznań 2002
- „Kalirama – Kopalnia Sztuki / Salon Voila IV” – Kopalnia Thorez, Wałbrzych 2001 (katalog)
- „Salon Voila III” – Forum Fabricum, Łódż 2001
- „Salon Voila II”, mieszkanie przy ul. Mickiewicza 15, Poznań 2000
- „Salon Voila I”, mieszkanie przy ul. Mickiewicza 15, Poznań 2000
ROZWIN
Wybrane publikacje autorskie i artykuły krytyczne:
- „re_form OSTRALE-Biennale” (red. Andrea Hilger), wyd. VG Bild-Kunst, Bonn 2017 (ISBN 978-3-9818367-1-4; s.24-25)
- Marianna Michałowska: „Niepewność przedstawienia”, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2017 (ISBN 978-83-64902-46-8; s. 14, 15, 17, 106, 113, 279, 281, 282, 283-285, 290, 298)
- „W stronę poznania / Fenomen szkoły poznańskiej”, red. Krzysztof J. Baranowski, Piotr Bosacki, Piotr Kurka, Sławomir Sobczak (redaktor naczelny), Piotr Wołyński, Wyd. Wydział Komunikacji Multimedialnej UAP, Poznań 2016 (ISBN: 978-83-65578-15-0; s. 13, 19, 90–93, 237, 239)
- Jarosław Klupś: „Początki fotografii – camera obscura i światłoczułość” w: „Poradnik metodyczny. Propozycje działań z zakresu edukacji i animacji kulturowej”, Tom II, red. Karolina Sikorska, Wyd. Centrum Kultury Zamek, 2016 (ISBN: 978-83-947011-8-5; s. 86-97)
- Witold Kanicki: „Ujemny biegun fotografii”, Wyd. Fundacja terytoria książki, Gdańsk 2016 (ISBN 978-83-7908-006-3; s.19)
- Marc Lenot: „Jouer contre les apparuils. Une tentative de définition de la photographie expérimentale contemporaine” – rozprawa doktorska, Université Paris 1 – Panthéon-Sorbonne 2016 (s. 433, 755)
- Marianna Michałowska: „Mediowanie pamięci”, w: „Kultura popularna” nr 2(48)/2016 s.116-121
- Ewa Hornowska: „Urzekająca paralaksa”, Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2015 (ISBN MNP 978-83-64080-21-0; s. 189, 199)
- „Poradnik metodyczny – edukacja kulturowa”, red. Karolina Sikorska, Wyd. Centrum Kultury Zamek, 2016 (ISBN: 978-83-940525-7-7; s.100-119)
- Jarosław Klupś: „Realistic travels”, w: „Biennale fotografii. Eksploracje”, wyd. Galeria Miejska Arsenał 2015 (ISBN 978-83-61886-61-7; s.179-193)
- Polish Art Tomorrow: www.arttomorrow.pl, 2014
- Magdalena Komborska: „Rzeczywistość »autorskiej sceny« fotografii – efekt camery obscury”, w: Format 68/2014 (s.128-129)
- Nancy Spencer, Eric Renner: „Poetics of Light. Contemporary Pinhole Photography. Selections from the Pinhole Resource Collection”, Museum of New Mexico Press, 2014 (ISBN 978-0-89013-588-4; s.122)
- Jarosław Klupś: „Photography is photography. Między egzekucją a reprezentacją” (monografia – oprócz reprodukcji i dokumentacji prac, zawiera teksty krytyczne: Witolda Kanickiego, Jerzego Olka, Zbigniewa Tomaszczuka oraz własne; nakład 400 egz.), wyd. Galeria MBWA w Lesznie, 2013 (ISBN 978-83-87028-77-0, 124 strony)
- Jarosław Klupś: „Stan Rzeczy”, w: „Biennale fotografii w Poznaniu”, Galeria Miejska Arsenał, Poznań 2013 (ISBN 978-83-61886-51-8; s.114-141)
- Zbigniew Tomaszczuk: „Aparat Melquiadesa w interpretacji Jarosława Klupsia”, w: „Camera Obscura” nr 1(15)/2012 (ISSN: 1734-9826; s.26-27)
- Jarosław Klupś: „Dziedzictwo Daguerre’a”, w: „Camera Obscura” nr 1(15)/2012 (ISSN: 1734-9826; s.11-25)
- redaktor prowadzący Magazynu „COMO” w latach 2011-2017 (7 numerów po ok. 100 stron w wersjach polskiej i angielskiej, ISSN 2299-0658, nr: #1/2011, #2/2012, #3/2012, #4/2013, #5/2014, #6/2015, #7/2016)
- Zbigniew Tomaszczuk: Kamera otworkowa jako narzędzie twórcze, “Foto”, 2010
- Eric Renner: “Pinhole Photography, Fourth Edition: From Historic Technic to Digital Application”, Focal Press 2009
- Labirynt Nowej Sztuki, (red. Jerzy Olek) wyd. Kłodzki Ośrodek Kultury 2008
- Zbigniew Tomaszczuk: „Made in Poland”, Kwartalnik Fotografia 23/2007
- Jerzy Olek: „Zastygnąć w odbiciu”, Kwartalnik literacko-filozoficzny [fo:pa] nr 11/2007
- Anna Mazur: “Sztuka pamięci”, Kwartalnik literacko-filozoficzny [fo:pa] nr 11/2007
- Paweł Kula: „Inspiracje 2007”, Kwartalnik Fotografia 23/2007
- Shawn Hill: „Deliberate Developments, Old Techniques”, Art New England vol. 28, Issue 4, June/July 2007
- Mark Feeney: „Pinhole images from magical to menacing“, The Boston Globe 10/02/2007
- „Tekstylia bis. Słownik młodej polskiej kultury”, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2006
- Rafał Boettner-Łubowski: „Portret pedagoga – Jarosław Klupś”, IKS nr 186/10/2006, Wyd. Miejskie, Poznań 2006
- Jerzy Olek: “Zastygnąć w odbiciu – o dagerotypach Jarosława Klupsia”, Camera Obscura 2/2006
- Jarosław Klupś: Prehistoria fotografii, Camer@obscura 2/2006
- Wojciech Stachowiak: „Fotografia postmedialna”, Teatr Lal nr 4/2006
- Jarosław Klupś “Autotwory”, Biuletyn Fotograficzny 11/2005
- Andrzej P. Bator: “Postmedializm – program intelektualizacji obrazu”, Format nr 46/2005
- Sylwia Kawalerowicz: „Powrót otworków”, Przekrój nr 3/3108 – 16 stycznia 2005
- Pinhole Journal vol. 20#3, Pinhole Resource, USA 2004
- Zbigniew Tomaszczuk „Odwzajemnione spojrzenie. O fotografii otworkowej”, Typoscript, Wrocław 2004
- Imago Winter 2004 No 17, FOTOFO, Bratislava, Slovakia 2004
ROZWIN
Nagrody za działalność naukową i artystyczną:
- Srebrny Medal za długoletnią służbę, 2020
- Nagroda Starosty Leszczyńskiego – Galeria MBWA w Lesznie, 2018
- Nagroda Rektorska I stopnia za działalność organizacyjną na rzecz rozwoju Uczelni, 2015
- Nagroda Prezydenta Miasta Leszna – Galeria MBWA w Lesznie, 2012
- Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego “Młoda Polska”, 2010
- Nagroda Dyrektora Galerii MBWA w Lesznie, 2010
- Pierwsza nagroda w konkursie “Konfrontacje”, Centrum Kultury i Sztuki w Lesznie, 2003
- Nagroda w konkursie “Konfrontacje”, Centrum Kultury i Sztuki w Lesznie, 2002
ROZWIN
Prace w kolekcjach publicznych:
- Muzeum Narodowe w Poznaniu 2016
- Muzeum Louisa Daguerre’a – Musee Adrien Mentienne, Bry-Sur-Marne, Francja 2015
- New Mexico History Museum – Palace of the Governors, USA 2014