Tomasz Wilmański | Czarne mleko

Tomasz Wilmański | Czarne mleko

Galeria AT, ul. Solna 4, Poznań
Otwarcie wystawy: 08.12.2025 g. 18:00
Wystawa czynna do 19.12.2025 w g. 15-18

Tomasz Wilmański (ur. 1956); w latach 1977-1982 studiował rzeźbę w PWSSP w Poznaniu (obecnie UAP). Od 1982 roku prowadzi w Poznaniu autorska galerię sztuki – Galerię AT. Od 2010 roku prowadzi zajęcia ze studentami w Pracowni Książki Artystycznej na Wydziale Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa w UAP. Swoje prace artystyczne prezentował na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i zagranicą m.in. w Galerii Akumulatory 2, Poznań, Galerii BWA, Lublin, Galerie Colpo, Berlin, Galerii BWA, Szczecin, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, Galerii XX1, Warszawa, Stallmuseum, Gross Fredewalde, Niemcy, Galerii Wschodnia, Łódź, Muzeum Książki Artystycznej, Łódź, oraz brał udział w wystawach zbiorowych m.in. w Galerii BWA Awangarda, Wrocław, w Galerii Bunkier Sztuki, Kraków, w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, Warszawa, w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, Kraków, w Instytucie Polskim, Berlin, w Museum Fluxus+, Poczdam, w Archiwum Idei, Poznań, w Muzeum Narodowym, Szczecin, oraz w galeriach w Niemczech, Austrii, Francji, Kanadzie, Włoszech, Holandii, Estonii, Afryce Południowej, Szwecji, Japonii, Chinach. Mieszka i pracuje w Poznaniu.

Poszukiwania twórcze Tomasza Wilmańskiego artykułowały się dotychczas w różnych artystycznych mediach, takich jak np. rzeźba, instalacja, rysunek, fotografia, książka artystyczna, poezja wizualna, czy działania typu performance. Generalnym problemem interesującym artystę   w sztuce jest przestrzeń i jej odniesienia do personalnej obecności człowieka we współczesnej rzeczywistości. Jego formy „rzeźbiarskie” budowane z drewna, kartonu czy metalu, z pozoru abstrakcyjne/geometryczne, a także wielkoformatowe rysunki wykonywane na kartonie, czy papie dachowej, nawiązują do świata architektury, hipotetycznych budowli miejskich, urbanistycznych pejzaży. Od wielu lat Wilmański realizuje książki artystyczne, często sytuowane np. w kontekście obrazów usypywanych z piasku (w formie mandali), czy obiektów przestrzennych, oraz są one niejednokrotnie inspiracją dla niego do tworzenia poezji wizualnej i animacji literniczych. Wiele prac artysty odnosi się do pamięci, zarówno tej wynikającej z personalnych przeżyć, jak i do uniwersalnego pojmowania historii. Wyraźnie akcentował to w swoich wystawach „Pokuta” (2009), czy „Ordnung” (2014), w której tytułowe niemieckie słowo Ordnung (porządek), odnosiło się, ogólnie mówiąc, do precyzji myślenia, porządkowania świata, harmonii natury, a zarazem sugerowało różne obsesje tj. pedantyzm, rygor, ślepe posłuszeństwo etc.

Wystawa Tomasza Wilmańskiego pt. Czarne mleko (poezja wizualna, wideo) prezentowana obecnie w Galerii AT, w podstawowej idei odnosi się do twórczości poetyckiej Paula Celana, do wiersza „Die Todesfuge”, w którym powtarzające się jak mantra zestawienie słów„czarne mleko” (Schwarze Milch) odgrywa kluczową rolę. Kontrast jest szczególnie uderzający: podczas gdy „czarne” kojarzy się zazwyczaj ze śmiercią, żałobą, niebezpieczeństwem i ciemnością, „mleko” oznacza raczej zdrowe pożywienie, życie, jak również biel i czystość. Można powiedzieć, że ten oksymoron nadaje tu mleku groźną, a nawet śmiercionośną konotację, a w znaczeniu całego wiersza wyraźnie, aczkolwiek poetycko, podkreśla tragiczny wymiar zbrodniczej idei holokaustu.