Druga skóra

Druga skóra

Wernisaż: 19.11.2025 r. godz. 17:30
Czas trwania wystawy: 19.11 – 22.12.2025
Galeria Sztuki Kraska (Wydział Biologii UAM)
ul. Uniwersytetu Poznańskiego 6, Poznań
Wstęp wolny

Autorki i autorzy:

Anna Bochenek
Ewa Bińczyk
Natalia Brzezińska
Adam Gillert
Magdalena Kasprzak
Maciej Kwietnicki
Joanna Marcinkowska
Piotr Owczarek
Katarzyna Rumińska
Agnieszka Sowisło-Przybył
Marian Stępak
Jacek Strzelecki
Tomasz Wlaźlak

Kuratorzy wystawy:

Natalia Brzezińska
Adam Gillert
Magdalena Kasprzak

DRUGA SKÓRA

Instytut Biologii zdaje się być sprzyjającym miejscem do namysłu nad fizycznością i cechami ziemskiej powłoki. Galeria Kraska przyjmuje w tym kontekście rolę miejsca spotkania sfery naukowej z tą metaforyczną – odwołującą się do tkanki kulturowej.

Ekspresja skóry i powierzchowności w naturalny sposób staje się jednym z narzędzi napędowych dla tworzenia mitologii. Świat przyrodniczy wykorzystał to nadając niektórym organizmom wygląd, który sprawia, że zdają się być czymś innym, niż są w istocie. Wygląd żywych stworzeń może kształtować się zależnie od celu w kierunku mimikry, zwiększenia atrakcyjności, czy możliwości zastraszania, budulce nie są jednak trwałe i ulegają zużyciu. Z punktu widzenia biologii interesujący zwłaszcza jest moment przełomu – zrzucenia zużytej powłoki i wytworzenia nowej, albo zaprzestania rozwoju, gdy brakuje nowych warstw, gotowych do przejęcia roli tych już wykorzystanych. Obrazuje to klarowny dualizm – postęp funkcji życiowych i ich zaprzestanie. Nauki biologiczne wskazują, że w ciągu swojego życia człowiek pozostaje w nieustającej wymianie naskórka. Nasza powierzchowność jest niszą w ogromnym stopniu eksploatowaną przez rozmaite branże, zajmujące się upiększaniem lub wytwarzaniem środków i przedmiotów mających temu posłużyć. Obok piękna przejawy jego przeciwieństwa – odstępstwa od doskonałości nieodmiennie fascynują, będąc adaptowane dla nadania ekspresji postaciom charakterystycznym, pojawiającym się w przejawach twórczości właściwie każdego rodzaju. Brzydota czy starość napawać mają lękiem lub sugerować doświadczenie i mądrość. Strach często wiąże się z fascynacją, a przezwyciężenie obawy stanowi o pogłębieniu poznania, czemu świadectwo wystawia Musée des Moulages w Hôpital Saint-Louis w Paryżu. Na zbiory tej wpisanej w rejestr zabytków placówki muzealnej składa się z ponad 4900 odlewów woskowych przykładów chorób dermatologicznych z XIX i XX wieku. W pomieszczeniach muzeum odnajdziemy zatem realistycznie oddane odlewy skóry dotkniętej kiłą, brodawkami, owrzodzeniami, trądem, opryszczką, czy słoniowacizną i to wszystko ułożone w kolejności alfabetycznej. Za historyczką sztuki Marią Poprzęcką przytoczyć można, iż sztuka powstaje „w nieustającym napięciu między zgodą, a niezgodą na przemijanie”. Bardzo sugestywnie podsumowuje ona naturę pracy Rafała Rychtera „Instant Christ” pisząc o „szumie chłodniczego agregatu, którego zamilknięcie oznaczało kres”, odnosząc się do wytwarzanego przez znajdujący się we wnętrzu rzeźby mechanizm szronu,który tworząc narastającą powłokę powiększał i zniekształcał naturalnej wielkości figurę zaczerpniętą z „Dobrego Pasterza”.

Dobór artystek i artystów ujętych w wystawie „Druga Skóra” zderzyć miał różne postawy wobec powierzchowności jako formy biologicznej, kulturowej, swoistego odcisku bytu i jego transcendencji.

Adam Gillert