Muzeum S. Staszica w Pile zaprasza na wystawę
MAREK PRZYBYŁ – MALARSTWO
MIGAWKI
SCENY
MIJANKI
STRZĘPY
Otwarcie wystawy z udziałem autora – 21.10.2022 (piątek), godz. 18.00
Galeria Muzeum S. Staszica, Piła, ul Browarna 18
Na wystawie w Galerii Muzeum im Stanisława Staszica w Pile prezentuję niewielkiego formatu obrazy
z wybranych cykli malarskich, które powstały w latach 2019-2022.
Migawki mają charakter autoteliczny. Są prostym zapisem form, w którym domyślamy się obecności oka, bądź obiektywu aparatu, w koniunkcji z prostym imaginowanym widokiem. Obrazy te dotyczą kondycji patrzenia oraz trwałości obrazowania.
Sceny ujawniają również autoteliczny charakter, ukazując bardziej sposoby rodzenia się obrazu. Nakreślają cienką granicę, za którą gest i struktura malarska przybiera formę swoistej iluzji.
Natomiast seria Mijanki to skromne, nieomal abstrakcyjne zapisy miejsc, z jakiegoś powodu mijanych (w podróży). Bądź przedstawień sugerujących nieodbytą, choć wymarzoną czy wyśnioną podróż.
I wreszcie Strzępy to cykl dramatycznych płócien opartych o wspomnienia mojego dziadka Władysława Przybyła. Byłego więźnia obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Buchenwaldzie. Seria ta współgra z paroma motywami poświęconymi tragicznym wydarzeniom w Ukrainie.
Marek Przybył
———————
Marek Przybył urodził się w 1961 roku w Poznaniu. W 1987 roku uzyskał dyplom z malarstwa w pracowni prof. Jacka Waltosia i z rysunku w pracowni prof. Józefa Fliegiera. Jest pracownikiem badawczo-dydaktycznym Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Obecnie pracuje na stanowisku profesora zwyczajnego. Prowadzi XI Pracownię Malarstwa na Wydziale Malarstwa i Rysunku.
Autor 26 wystaw indywidualnych. Brał również udział w około 60 wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Jego prace znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Radomiu, Kolekcji Krzysztofa Musiała oraz wielu innych kolekcjach prywatnych krajowych i zagranicznych. Jest także autorem licznych publikacji na temat sztuki, jak również projektów badawczych: Neighbourhood I & II 2018 i 2019 w Lebus, Niemcy i współautorem projektu Korespondencja w latach 2015-18 Polska, Hiszpania, Czechy. Organizator licznych wycieczek
i podróży artystycznych do Włoch, Francji, Holandii itd.
O malarstwie Marka Przybyła
Malarstwo Marka Przybyła jest bogate w sensie plastycznym i tematycznym. Moim zdaniem, najważniejszym tematem dla Przybyła jest fenomen i tajemnica życia. Można powiedzieć, że on ciągle pracuje nad malarską definicją życia.
„To, co czujemy w sztuce, to proces dynamiczny samego życia” (Ernst Cassirer). Na zdanie Cassirera, że „sztuka jest intensyfikacją rzeczywistości”, Wiesław Juszczak odpowiedział: „Sztuka nie może być intensywniejsza od rzeczywistości, ponieważ nieustannie i tylko do niej się zbliża. A zbliża się do niej jako do celu, który nigdy nie zostanie osiągnięty. Zbliża się do niej po to właśnie – jeśli jest prawdziwą sztuką – by ukazać ten dystans i tę nieosiągalność. By ujawnić to, że tajemnicą rzeczywistości jest życie, że życie jest niezniszczalne i niepojęte”.
Jeśli wyobrazimy sobie wszystkie obrazy, także te, które pamiętamy z poprzednich wystaw lub katalogów i monografii Przybyła, ułożone jedne obok drugich jak klatki na taśmie filmowej, to zobaczymy wielką panoramę, niemal dokumentalny i paradokumentalny zapis istnienia świata. Podłożem tego zapisu są przeżycia z podróży artysty po świecie. Ten zapis przywodzi mi na myśl filmy Baraka i Samsara Rona Fricke.
Kiedy Przybył w swoich obrazach nawiązuje do natury lub do ikon kultury, do budowli i miejsc z piętnem cywilizacji, to po to, aby naznaczyć wszystko przeżytym kolorem, światłem, materią i przestrzenią. Decydującym kryterium tego naznaczania jest prawda przeżycia, wzruszenie, emocje i doświadczenie własnej podmiotowości. Sztuka umacnia podmiotowość twórcy i odbiorcy. Na tym polegają więzi, które nas łączą przez sztukę, i nasze wzajemne rozumienie się dzięki sztuce.
Marek Przybył uprawia filozofię przy pomocy malarstwa. Jest malarzem-fenomenologiem. Przygląda się światu w jego nieustannej przemianie. Jak Edmund Husserl, zajmuje się rzeczami samymi w sobie i odsłania ich istotę z sobie właściwym uporem. Jego malarstwo potwierdza, że w sztuce to, co subiektywne, staje się obiektywne i uniwersalizuje się w niej. Że poczucie spełnienia spotyka się z poczuciem formy i empatią, której najlepszym przykładem są obrazy namalowane w reakcji na wojnę w Ukrainie.
Osobność Marka Przybyła, jako autentycznego artysty i wrażliwego człowieka, ma podłoże w jego niezwykle wyczulonej i rozwiniętej percepcji wzrokowej, w połączeniu drapieżności z łagodnością patrzenia na świat.
Janusz Marciniak