Mikołaj Ratajczak | Kryzys i walka klas: historyczne i teoretyczne znaczenie włoskiego operaizmu

Serdecznie zapraszamy na wykład otwarty realizowany przez Pracownię Sztuki w Przestrzeni Społecznej WEAiK:

dr Mikołaj Ratajczak (IFiS PAN) | Kryzys i walka klas: historyczne i teoretyczne znaczenie włoskiego operaizmu

środa, 10 listopada 2021, godz. 17:30

budynek E UAP (ul. Wolnica 9), sala nr 35

Na początku lat sześćdziesiątych we Włoszech uformował się ruch polityczny, które z czasem przyjął historyczną nazwę operaismo, operaizm lub „robotnicyzm”. Będąc na początku inicjatywą grupy marksistowskich intelektualistów i aktywistów krytycznych wobec partii komunistycznej i socjalistycznej, stał się on z czasem masowym, oddolnym ruchem pracowniczym, który znacząco wpłynął na przebieg, dynamikę i skalę protestów okolic roku ’68 we Włoszech. Co najmniej do końca lat 70. operaizm był inspiracją dla licznych oddolnych ruchów społecznych, takich jak ruchy feministyczne, studenckie, antyfaszystowskie, lokatorskie oraz kolejne pokolenia zbuntowanych pracowników fabryk. Do dzisiaj pojęcia tworzone przez operaistycznych i później postoperaistycznych teoretyków i teoretyczki kształtują liczne krytyczne teorie, zwłaszcza ta określane zbiorczo jako Italian Theory. W moim wykładzie postaram się przybliżyć historię operaizmu, opisać jego znaczenie na tle włoskiego „długiego maja ‘68” oraz omówić najważniejsze dyskusje teoretyczne, w które zaangażowani byli operaistyczni intelektualiści. Zamierzam zakreślić polityczne, konceptualne i historyczne granice operaizmu, powiedzieć, czym on był i czym nie był, wpisać go w szersze ramy zjawiska powojennej „nowej lewicy” oraz, co najważniejsze, krytycznie omówić teoretyczne innowacje, które zostały nam przekazane z burzliwych lat 60. i 70. we Włoszech. Operaizm, podobnie jak całe zjawisko „nowej lewicy”, nie jest w stanie już dzisiaj służyć jako źródło teorii, które można zastosować do mierzenia się ze współczesną rzeczywistością społeczną. Niemniej z historii operaizmu oraz z jego innowacji w obszarze marksistowskiej teorii można jeszcze dzisiaj wyciągnąć ważne lekcje – zwłaszcza co do roli, jaką zarówno w praktyce, jak i w teorii politycznej odgrywa jedno z najważniejszych pojęć, na którym skupiała się operaistyczna teoria, mianowicie „kryzys”.

dr Mikołaj Ratajczak – filozof, historyk idei, tłumacz. Pracuje w Zespole Filozofii Kultury IFiS PAN. Autor licznych publikacji naukowych, w tym monografii „Forma życia i dobro wspólne. Geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej” (Warszawa 2020). Publikował m.in. w „Journal for the History of Ideas”, „Language Sciences”, „Praktyce Teoretycznej”, „Przeglądzie Politycznym”, „Tekstach Drugich” i „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, a jego publicysytka oraz wywiady pojawiały się m.in. w „Jacobinie”, „Le Monde diplomatique”, „Gazecie Wyborczej” oraz „Dzienniku Gazeta Prawna”. Na język polski przełożył książki i teksty m.in. Karola Marksa, Theodora W. Adorna, Antonio Negriego i Michaela Hardta, Mario Trontiego i Anthony’ego Atkinsona. W latach 2010-2020 członek redakcji „Praktyki Teoretycznej”, dodatkowo w latach 2012-2016 wydawca filozofii i nauk społecznych w Wydawnictwie Naukowym PWN.

Wykład jest związany z tematem Studium głowy Karola Marksa, realizowanym w roku akademickim 2021/2022 w Pracowni Sztuki w Przestrzeni Społecznej.

Wykład jest finansowany z budżetu Wydziału Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz.

Wykład jest otwarty dla Studentek i Studentów spoza pracowni.

Ilość miejsc ograniczona ze względu na reżim sanitarny spowodowany pandemią covid-19 (na terenie uczelni obowiązują nakazy dezynfekcji rąk oraz zakrywanie ust i nosa).

Zainteresowanych proszę o kontakt na adres mailowy rafal.jakubowicz@uap.edu.pl

link fo wydarzenia fb:https://www.facebook.com/events/423566919270262?ref=newsfeed