Przejdź do treści

Katedra Grafiki UAP | System

Department of Graphic Arts | The system
collectiw exibition
EN please see below

Wystawa stanowi autonomiczny projekt jak i jest nieodłączną częścią jako instalacja wystawy Obszary Sztuki https://business.facebook.com/events/554757892146025/

21.05 – 30.06.2020
Galeria Duża Scena UAP
ul. Wodna 24
kurator: Maciej Kurak

kurator: Maciej Kurak
#poznanwspiera
Miejskie Galerie UAP
https://www.poznangalleries.com/
Poznań Art Week – REMEDIUM
https://poznanartweek.com/

ARTYŚCI:
1. Andrzej Bobrowski
2. Agnieszka Maćkowiak
3. Milena Hościłło
4. Maciej Kurak
5. Radosław Włodarski
6. Urszula Szkudlarek
7. Martyna Pakuła
8. Piotr Szurek
9. Maryna Mazur
10. Aleksandra Kosior
11. Stefan Ficner
12. Maksymilian Skorwider
13. Dorota Jonkajtis
14. Grzegorz Nowicki
15. Krzysztof Balcerowiak
16. Michał Tatarkiewicz
17. Witold Modrzejewski
18. Tomek Jurek
19. Jarosław Janas
20. Maciej Kozłowski

SYSTEM
System jest zbiorem reguł, które mają na celu usprawnianie funkcjonowania społeczeństwa oraz podtrzymywanie obowiązujących wartości kultury. Próba wypracowania i utrzymania standardów zachowań społecznych jest już w samym założeniu utopijna, gdyż niemożliwe jest ustalenie ponadczasowych sposobów funkcjonowania. Systemy kulturowe, polityczne i społeczne, zwłaszcza z biegiem czasu, przestają przylegać do zmieniającego się otoczenia i stają się stereotypami. Tworzenie systemu nawiązuje do idei „lepszej rzeczywistości”, która również z czasem ulega deformacji i niejednokrotnie zanika. Systemy jako regulacje, które ułatwiają funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie, umacniają swoją pozycję często niszcząc swobodę i możliwość rozwoju. Jako uporządkowane zbiory służące określonym zasadom organizacji, umożliwiają akumulacje kapitału i gwarantują rozwój gospodarki wolnorynkowej. W takiej rzeczywistości są „maszynowym” sposobem organizacji pracy i życia, podstawą kultury industrialnej, opartej na powtarzalnych schematach ustanawiających kierunek rozwoju cywilizacji. System często pomaga w osiągnięciu danego celu, jednak kosztem podporządkowania się regułom. Jednostka dostosowując się do wytycznych zmienia swój sposób zachowania. Przyjęte reguły jakie narzuca system, modyfikują zamierzenia. Potrzeba wygodnego życia łączy się często z podejmowaniem pracy niezgodnej z zainteresowaniami, nie przynoszącej satysfakcji, dodatkowo zabierającej większą część prywatnego czasu.
Podobnie jak konsument, który będzie mógł nabywać więcej, gdy podporządkuje swoje wymagania do oferty, jaką rynek mu narzuca. Dlatego „z dobrodziejstw masowej produkcji korzysta się tylko, łącząc antyindywidualną pracę z równie antyindywidualną konsumpcją (…) Tak wreszcie produkcja standardowych przedmiotów przez ludzkie osoby wymaga również produkcji standardowych osób”

Administrowany świat „produkuje uległą populację”, dotyczy to zarówno liberalnej demokracji, jak i ustrojów totalitarnych (stalinizm, faszyzm). System wywiera wpływ na społeczeństwo w oparciu o regulacje prawne (np. sposób przemieszczania się regulowany jest przez kodeks drogowy, morski, lotniczy) jak również oddziałuje na zasadzie akceptacji zwyczajów i tradycji wspólnotowych. Powtarzalność i mechaniczna metoda działania charakteryzująca systemy sprzyja masowej produkcji i dystrybucji towarów, w tym również przedmiotów sztuki. W konsekwencji powstają formy artystyczne wykorzystujące materiały przemysłowej produkcji ( wideo, instalacja, obiekty) jak i wyroby powszechnej kultury, która dzięki technologii i uniformizacji jest szeroko dostępna
Kultura popularna uzależniona od rynkowego funkcjonowania wspiera system gospodarczy oparty na akumulacji kapitału. Zabiegając o aprobatę społeczeństwa wytwarza komunikatywne treści i atrakcyjne produkty.
Natomiast sztuka traktowana jako społeczny projekt emancypacyjny, jest opozycyjna wobec panującej kultury, jednak nie osiąga autonomii, jest uwikłana w system masowych wzorców. Okazuje się, że sztuka chcąc pełnić funkcję krytyczną musi być widzialna i komunikatywna, dlatego ulega wpływom zewnętrznym, wykorzystując przy tym często propagandowe, jak również infantylne treści.
„Dzisiaj palącą przyczyną społecznej nieskuteczności dzieł sztuki, które nie idą na ustępstwa wobec prymitywnej propagandy, jest to, że one, by stawić opór wszechwładnemu systemowi komunikacji, muszą rezygnować z tych środków komunikowania, które mogłyby je zbliżyć do ludzi. Praktyczne oddziaływanie sztuki polega wszakże na trudno uchwytnej przemianie świadomości, a nie na uroczystej gadaninie (…) sztuka jest praktyką jako kształtowanie świadomości, ale staje się nią jedynie, gdy niczego nie wmawia”
. Natomiast sztuka skupiona na immanentnych problemach związanych z tworzeniem szeroko pojętego obrazu, wchłaniana jest przez panujący system rynkowy i traktowana neutralnie w stosunku do ustanowionego globalnego porządku ekonomicznego.
Paradoksalność całego jej sprzeciwu utrzymuje się „dzięki identyfikacji z tym, przeciw czemu gorąco protestuje” . Rozpropagowywanie sztuki służy jej popularyzacji, natomiast remediacja polega na dopasowaniu dzieła do powszechnych kanonów kultury. Uwierzytelnianie wytworów sztuki odbywa się poprzez włączanie ich w systemy instytucjonalnego funkcjonowania (instytuty kultury, muzea, uczelnie). Dzięki działalności tych ośrodków dzieła sztuki są potwierdzane i udostępniane publiczności za pomocą różnych form kultury masowej (ekranizacja, reprodukcja, publicystyka). Produkowane seryjnie czy ponownie interpretowane tracą siłę oryginału i unikatowości.
„Identyczność metody wytwarzania charakteryzuje wyroby maszynowe, a ich odpowiednikiem w estetyce jest akademickość ”. „Jednocześnie „słabość akademickiego naśladowcy nie tkwi w tym, że polega on na tradycji, lecz w tym, że tradycja nie przeniknęła jego umysłowości, nie wniknęła w strukturę jego osobistego widzenia i wykonawstwa” .
Opracowywanie systemu ma na celu tworzenie długoterminowych planów, równocześnie podtrzymywanie obowiązującego prawa i obyczajów. Okazuje się, że organizacja oparta na systemach wzmaga biurokratyzm, który najsilniej rozwija się w ustrojach opartych na gospodarce wolnorynkowej. Systemy nie sprzyjają indywidualizacji twórczej, ani nie służą jednostce i jej osobistym potrzebom. Raczej wspomagają działanie grupy, tworząc zasady behawioralne.
Powoduje to sprzeciw artystów, którzy nie akceptują systemu doprowadzającego ostatecznie do umasowienia idei. Równie oczywiste jest to, że „jeśli zabraknie samowyrażania i swobody działania dla indywidualności, to wytwór stanie się li tylko jednym więcej okazem gatunku. Zabraknie mu świeżości i oryginalności, jakie cechują wyłącznie rzeczy same przez się indywidualne.”
Oryginalność, jednostkowość, nowatorstwo, progresywność to cechy charakteryzujące aktywność artystyczną, która dokonuje rewizji życia. Ujawnia rzeczy niezauważalne. Tworzy antywzorce, przełamuje standardy myślenia. Przedstawia niebezpieczne schematy zachowań oraz zwyrodnienia systemów, które w początkowej fazie wydają się być prospołeczne. Ujawnia wpływ ustalonych i obowiązujących reguł na powszechne zachowania, które usystematyzowane ograniczają spontaniczność. Aktualną sztukę w odniesieniu do globalnego naczelnego systemu – kapitalistycznej gospodarki świata, charakteryzuje jednorodny mechanizm rynkowego funkcjonowania determinujący wszelką aktywność ludzką.
„O systemie kapitalistycznym możemy mówić dopiero wówczas, gdy system ten daje pierwszeństwo niekończącej się akumulacji kapitału. Gdy mówimy, że system <daje pierwszeństwo> takiej niekończącej się akumulacji oznacza to, że istnieją strukturalne mechanizmy powodujące, że osoby działające z inną motywacją zostają w jakiś sposób ukarane i ostatecznie usunięte ze społecznej sceny (…).
” Cechą charakterystyczną systemu normującego zasadę akumulacji kapitału jest układ, który prowadzi do podziałów i nierówności społecznej. Skutkiem tego układu jest historycznie ukształtowana i obecnie również utrzymująca się polaryzacja społeczeństwa ( w tym podział na burżuazję, proletariat, bogacenie się kosztem biedniejszych regionów świata). Utrzymaniu gospodarki, w której dominującą rolę odgrywa bogatsza część świata i systemu, który wspiera rozwój przede wszystkim regionów uprzywilejowanych, pomaga odpowiedni wizerunek medialny. Uważa się, że nierówności ekonomiczne wynikają z przyzwyczajenia biedniejszej części świata do przedkapitalistycznych systemów ekonomii, a nie faktycznego zacofania, którego konsekwencją jest polaryzacyjna logika ekspansji systemu kapitalistycznego. Podobnie rzecz się ma z uformowaną historycznie różnicą ekonomiczną między Wschodem a Zachodem, która nie wynika z przetrwania jakiejś starej organizacji polityczno-gospodarczej w rejonach mniej rozwiniętych, ale powstaje poprzez nowy system zysków i strat, polegający na czerpaniu przychodu kosztem słabszych. Rosnąca przewaga jednego obszaru nad drugim wynika z organizacji ekonomicznej wymuszającej dostosowanie się biedniejszych społeczeństw do zasad i sposobów produkcji, które w gospodarce kapitalistycznej oparte są na wytwarzaniu mniej opłacalnych surowców. Podział ekonomiczny świata na regiony różnie rozwinięte gospodarczo utrzymuje się pomimo możliwości szybkiego przemieszczania się i przesyłania towarów.
System dzielący świat na peryferie, półperyferie i centrum wpływa na kapitalistyczne, globalne prawo „podwójnych standardów” faworyzujące bogatsze kraje, co jest ustanawiane przez organizacje międzynarodowe (w tym Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy).
Próba zachowania stabilności systemu wiąże się z ukrywaniem jego wad wpływających zazwyczaj na dezaprobatę społeczną. System bazujący na spekulacji, propagandzie wspiera represje, wyzysk i wyłącznie interesy prywatne. System oparty na zasadach wydajności wspiera jeden model funkcjonowania jednostki oparty na rywalizacji i stymulowaniu przez praktyczne idee oraz skrajny indywidualizm. We fragmentarycznie ukształtowanej rzeczywistości, tak jak w produkcji przemysłowej nastawionej przede wszystkim na zwiększanie wydajności, dochodzi do podziału dziedzin i aktywności oraz rozproszenia uwagi, co uniemożliwia szerszy ogląd rzeczywistości i tym samym blokuje konsekwentną i racjonalną krytykę przyjętego systemu gospodarczego. Taki sposób organizacji obejmuje wiele aktywności, ogarniając swoim zasięgiem również kulturę i sztukę. Przypisywanie sztuce i filozofii wartości wyższego rzędu „(…) które nie powinny zakłócać porządku praktycznego działania ”, umożliwia większą kontrolę treści podważających istniejące systemy. W wyniku tego krytyczna i niezależna sztuka traci na sile oddziaływania, gdyż utożsamiana jest z projektowaniem alternatywnym, społecznymi praktykami, których wpływ na ustanowiony system ekonomiczny jest ograniczony. Co więcej, system oparty na gromadzeniu kapitału, zachowujący społeczne status quo, skutecznie eliminuje wszystkie te działania, które nie są jemu podporządkowane w mniej lub bardziej bezpośredni sposób.
„To co nie chce się poddać kryteriom obliczalności i użyteczności, uchodzi za podejrzane”.

Racjonalne wydaje się być wszystko, co oparte jest na rozumowym uzasadnianiu. Preferowana tendencja do określania czegoś za „prawdziwie dobre i słuszne” łączy się z kształtowaniem celów i organizacją systemów. „Nigdy z samego czystego istnienia faktu czy celu nie wynika konieczność ich uznania, gdyż wszelkie uznanie musi być poprzedzone przez swobodne rozpoznanie obiektu uznanego jako zgodnego z rozumem. Z tego względu racjonalistyczna teoria społeczeństwa jest z istoty <krytyczna>…”
Dominującą rolę w kształtowaniu wartości współczesnej kultury odgrywa system ekonomiczny, który wpływa na inne dziedziny życia, w tym naukę. System naukowej weryfikacji oparty jest na ekonomicznej wykładni wydajności, a nie na swobodnym eksperymentowaniu i długoterminowych badaniach. Stąd badacz musi wpisać się w obowiązujące zasady, ustalone odgórnie przez władzę polityczną egzekwującą prawa akumulacji kapitału. Paradoksalność funkcjonowania systemów wyznaczających reguły postępowania polega na częstej dewaluacji celów. Dla osoby związanej z instytucją i podporządkowanej systemowi osiąganie celu niejednokrotnie łączy się z wykorzystywaniem tego systemu inaczej, niż był do tego powołany.
W konsekwencji jednostka podejmuje wysiłki pozornie produktywne dla ogółu, ale w rzeczywistości dba przede wszystkim o własny interes (np. strajk włoski). Takie zachowania ujawnią się również u osób, które dzięki nabytym umiejętnościom wykorzystywania kompetencji społecznych zajmują wyższe stanowiska w instytucjach.
Ekonomiści nazywają to pogonią za rentą, która polega na „osiąganiu dochodów nie w nagrodę za wytwarzanie bogactwa, które i tak zostałoby wytworzone bez ich udziału. Najbogatsi i najbardziej wpływowi nauczyli się wyciągać pieniądze od pozostałej części społeczeństwa w sposób prawie dla niej niezauważalny i na tym właśnie polega ich innowacyjność”. Negatywne skutki działania rentierów ponoszą inne osoby związane z daną instytucją, najczęściej współpracownicy (zazwyczaj nieświadomie) są częścią wadliwego systemu.
Niebezpieczne, działające na szkodę społeczną są te systemy, w których celowo pomija się fakty, wykorzystując mechanizmy charakterystyczne w procesach medializacji kultury, gdzie informacja podporządkowana jest regułom języka mediów. W tej sytuacji wiarygodne stają się tylko te komunikaty, którym autentyczność i pozycję nadają środki masowego przekazu. Sprzyja to manipulacji informacją np. poprzez maskowanie i przedstawienie części faktów.
Przykładowo, w czasie kryzysu ekonomicznego w Grecji, w 2008 roku, próbowano zataić faktyczny stan przychodu jaki osiągały niektóre państwa Unii Europejskiej oferujące pomoc w postaci zysku procentowego z udzielonej pożyczki. “Koniec końców okazało się, że <pomoc> dla sąsiadów, którą zapewniły Niemcy, nie wynikała wcale z poczucia europejskiej solidarności, ale z własnego interesu”.

System związany z konstruowaniem przekazu w komunikacji medialnej (telewizja, radio, internet…) bazuje na strukturze dzieła sztuki, którego treść i forma tworzy jednorodną całość, a sposób ekspozycji wpływa na znaczenie dzieła. Opierając się na zależności, polegającej na tym, że każda informacja, która ma być zrozumiała musi być odpowiednio skonstruowana, artyści odnoszą się do reguł tworzenia obrazu realistycznego, gdzie selekcjonowanie, ujednolicanie jest jedną z metod postępowania.
Twórcy często przyjmują postawę aktywistyczną, która może służyć ujawnianiu nadużyć i umożliwia wydobycie wad systemu m.in nierzetelność, spekulacje, przemoc.
Realizując postulaty sztuki artyści odpowiedzialni są za tworzenie nowego systemu, który z biegiem czasu zastępowany jest przez kolejne. Działania w tych obszarach podejmują artyści wykładowcy Katedry Grafiki Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, w ramach wystawy „System”. Ich realizacje odnoszą się do nieprawidłowości wytwarzanych przez lokalne i globalne instytucje, w systemach społecznych, politycznych związanych z regułami edukacyjnymi i kulturowymi. Autorskie, krytyczne spojrzenie na te zagadnienia ujawnia jak bardzo umowne, ulotne i chwiejne są wprowadzane regulacje społeczne. Pokazuje, że idealne systemy nie istnieją.

Maciej Kurak

________________________________
THE S Y S T E M

The system is a set of rules that are aimed at improving the functioning of society and maintaining existing cultural values. The attempt to develop and maintain standards of social behaviour is already utopian since it is impossible to establish timeless ways of functioning. Cultural, political and social systems stop fitting the changing environment and become stereotypes over time. Creating the system refers to the idea of ​​‘better reality’, which also deforms and often disappears over time. Systems as regulations that facilitate the functioning of an individual in society strengthen their position, often destroying freedom and development opportunities. Being ordered sets that serve specific organisation rules, they enable capital accumulation and ensure the development of a free market economy. In this kind of reality, they are a machine way of organising work and life, the foundation of industrial culture, which is based on repetitive schemes establishing the direction of civilisation development. The system often helps in achieving a given goal, but at the cost of compliance with the rules. When adapting to the guidelines, an individual changes their behaviour. The adopted rules imposed by the system modify intentions. The need for a comfortable life is often associated with taking up work that is not in line with interests, is not satisfying and also takes up most of one’s private time. Just like consumers who are able to buy more once they subordinate their requirements to the offer that the market imposes on them. Therefore, the benefits of mass production are only used by combining anti- individual work with equally anti-individual consumption. ‘The production of standardized things by persons demands also the production of standardized persons.’ 1

2
The administered world ‘produces a submissive population.’ 2 This applies to both liberal democracy and totalitarian regimes (Stalinism, fascism). The system affects society through legal regulations (for example, traffic is regulated by the road, maritime and aviation codes) and community customs and traditions. 3 The repeatability and mechanical method of operation characterising the systems contributes to the mass production and distribution of goods, including art objects. As a consequence, artistic forms are created using materials of industrial production (video, installation, objects), 4 as well as products of universal culture, which is widely available thanks to technology and uniformity.
Popular culture dependent on market functioning supports the economic system, which is based on capital accumulation. Seeking public approval, it produces communicative content and attractive products. On the other hand, art is treated as a social emancipation project. It is in opposition to the prevailing culture, yet it does not achieve autonomy as it is entangled in a system of mass models. It turns out that in order to perform a critical function, art must be visible and communicative and it is therefore subject to external influences, often using propaganda and infantile content.

Today, the principal reason for the social ineffectiveness of works of art that do not make concessions to primitive propaganda is that, in order to resist the omnipotent communication system, they must give up those means of communication that could bring them closer to people. The practical impact of art, however, lies in hardly perceptible transformation of consciousness, and not solemn talk … art is practice if it shapes consciousness, but it becomes it only if it does not persuade anything. 5

On the other hand, art focused on immanent problems related to the creation of an image in a broad sense, is absorbed by the prevailing market system and treated neutral in relation to the established global economic order. The paradox of all its opposition persists thanks to its identification with what it strongly protests against. 6 While propagating art serves its popularisation, remediation consists in adapting works of art to the common canons of culture. Works of art are authenticated by including them in the systems of institutional functioning (institutes of culture, museums and universities). Thanks to the activity of these centres, works of art are confirmed and made available to the public through various forms of mass culture (film adaptation, reproduction, journalism). Manufactured or reinterpreted, they lose their originality and uniqueness. ‘Identity of mode of production defines the work of a machine, the aesthetic counterpart of which is the academic.’ 7 At the same time, the weakness of those who follow the academic does not lie in the fact that they rely on tradition, but in the fact that tradition has not penetrated their minds and the structure of their personal views and performance. 8
The development of the system is aimed at creating long-term plans, thus maintaining the applicable law and customs. It turns out that a system-based organisation enhances bureaucratism, which is most strongly developed in free market economy systems. 9 Systems do not contribute to creative individualisation, nor do they serve individual and personal needs. Rather, they support group activity by creating behavioural principles. This evokes the opposition of artists who do not accept the system that ultimately leads to the massification of ideas. It is equally obvious that if there is no individual self- expression and freedom of action, a product will become just one more example of a given genre. It will lack freshness and originality that only characterises individual things. 10
Originality, individuality, innovation and progressiveness are the characteristic features of artistic activity that revises life and reveals imperceptible things. 11 This kind of artistic activity creates anti-patterns and breaks thinking standards. It presents dangerous patterns of behaviour and degeneration of systems, which seem to be pro-social in the initial phase. It reveals the impact of established and binding rules on common behaviours that are structured to limit spontaneity. The current art in relation to the global supreme system – the capitalist economy of the world – is characterised by a homogeneous mechanism of market functioning determining all human activity.

We are in a capitalist system only when the system gives priority to the endless accumulation of capital. … If we say that a system ‘gives priority’ to such endless accumulation, it means that there exist structural mechanisms by which those who act with other motivations are penalized in some way, and are eventually eliminated from the social scene …. 12
The system that regulates the principle of capital accumulation leads to divisions and social inequality. The result of this system is the historically shaped and persistent polarisation of society (including the division into the bourgeoisie, the proletariat and enrichment at the expense of the poorer regions of the world). The economy dominated by the rich part of the world and the system that primarily facilitates the development of privileged regions are supported by the appropriate media image. It is believed that economic inequalities arise from the fact that the poor parts of the world are accustomed to pre-capitalist economic systems, and not from their actual backwardness. The consequence of this belief is the polarising logic of the expanding capitalist system. The same applies to the historically formed economic difference between the East and the West, which is not the result of the survival of some old political and economic organisation in less developed regions, but is created through a new system of profits and losses consisting in generating income at the expense of the weak. The growing advantage of one area over another results from the economic organisation that forces poor societies to adapt to the principles and methods of production, which are based on the production of less profitable raw materials in the capitalist economy. 13 The economic division of the world into diversely economically developed regions persists despite the possibility of rapid movement and transport of goods.
The system dividing the world into the periphery, the semi-periphery and the core influences the capitalist, global law of ‘double standards’ 14 favouring rich countries. They have been established by international organisations, including the World Bank and the International Monetary Fund. An attempt to maintain the system stability involves concealing its flaws that usually evoke social disapproval. The system based on speculation and propaganda supports repression, exploitation and only private interests. The system based on the principles of efficiency supports one model of an individual&#39;s functioning based on competition and stimulation by practical ideas and extreme individualism. 15

In the fragmentarily shaped reality, as in industrial production focused primarily on increasing productivity, fields and activities are divided and attention is distracted, preventing a wider view of reality and thus inhibiting consistent and rational criticism of the adopted economic system. This way of organising involves many activities, including in art and culture.
Attributing higher-order values ​​to art and philosophy ‘which should not and indeed did not disturb the order of business’ 16 , allows greater control over content that undermines existing systems. As a result, critical and independent art loses its impact as it is identified with alternative design and social practices whose impact on the established economic system is limited. What is more, the system based on raising capital and maintaining the social status quo effectively eliminates all those activities that are not subordinated to it in a more or less direct way. As Adorno puts it, ‘… anything which does not conform to the standard of calculability and utility must be viewed with suspicion.’ 17 Everything based on rational justification seems to be rational. The preferred tendency to describe something as ‘truly good and right’ is associated with the formation of goals and organisation of systems. ‘The necessity of acknowledging a fact or goal never follows from its pure existence; rather, acknowledgment occurs only when knowledge has freely determined that the fact or goal is in accordance with reason. The rationalist theory of society is therefore essentially critical.’ 18
The economic system that affects other areas of life, including science, plays a dominant role in shaping the value of contemporary culture. The scientific verification system is based on an economic interpretation of performance, not on free experimentation and long-term research. Hence, researchers must comply with applicable rules, set top- down by political authorities enforcing capital accumulation laws. The paradoxical nature of the functioning of systems setting out rules of conduct involves frequent devaluation of goals. Those associated with an institution and subordinated to the system often achieve their goals using this system differently than they were appointed to do. As a consequence, these individuals make seemingly productive efforts for the general public but, in fact, they care primarily about their own interests (for example, work-to-rule). This kind of behaviour is also adopted by those who occupy higher positions in institutions thanks to acquired skills in using social competences. Economists call this rent-seeking, which is ‘getting income not as a reward for creating wealth but by grabbing a larger share of the wealth that would otherwise have been produced without their effort. … Those at the top have learned how to suck out money from the rest in ways that the rest are hardly aware of – that is their true innovation.’ 19 Negative effects of the activities of rent-seekers are borne by other people associated with the institution, most often colleagues who are (usually unknowingly) part of the faulty system.
Systems which intentionally omit facts are dangerous and act to the detriment of society. They use mechanisms characteristic of medialisation of culture, where information is subordinated to the rules of the language of the media. In this situation, only those messages whose authenticity and position are given by the mass media become credible. This promotes information manipulation, for example, by concealing certain facts and presenting others. For example, during the economic crisis in Greece in 2008, attempts were made to conceal the actual revenues generated by some European Union countries offering assistance in the form of percentage profit from the loan granted. ‘In the end, then, it was not so much European solidarity that endangered the “help” that Germany provided to its neighbors as it was self-interest.’ 20
The system related to constructing messages in media communication (television, radio, internet …) is based on the structure of a work of art, whose content and form creates a homogeneous whole, and the way of exposure influences the meaning of the work. Given the principle that every piece of information must be properly structured to be understood, artists refer to the rules of creating a realistic image, where selection and unification are among the methods applied. 21 Creators often adopt an activist attitude that can be used to reveal abuse and uncover system flaws, including dishonesty, speculation and violence. 22 Implementing the postulates of art, artists are responsible for creating a new system 23 , which is replaced by new ones over time. Artists from the Department of Graphic Arts of the University of Arts in Poznań take part in this kind of activities as part of the exhibition entitled ‘The System’. Their works refer to irregularities generated by local and global institutions in social and political systems related to educational and cultural rules. The authors’ critical look at these issues reveals how contractual, fleeting and shaky social regulations are. It shows that ideal systems do not exist.


1 Ralph Ross, Ernest van den Haag, The Fabric of Society, New York: Harcourt, Brace and Company, 1957, p. 173.
2 Rafał Czekaj, Krytyczna teoria sztuki Theodora W. Adorna, Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS, 2013 (my translation).
3 ‘Using the delicate difference in the meaning of words (tradition and heritage), it can be said that “tradition” implies confrontation with the past, the need to make a decision, and “heritage” is the only type of legacy that must be uncritically obeyed.’ Wojciech Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-54, Paryż: Libella, 1986.
4 Artists react to industrial culture by using ready-made objects or industrial technology to produce materials (for example, Marcel Duchamp, Vladimir Tatlin, Donald Judd, Anish Kapoor) or by creating original works, where errors of artistic gesture are often visible (for example, Andy Warhol, Paul McCarthy, Tunga and others).
5 Cf. Theodor W. Adorno, Aesthetic Theory (p. 441), [as quoted in:] Rafał Czekaj, Krytyczna teoria sztuki Theodora W. Adorna, TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2013 (my translation).
6 Cf. Theodor W. Adorno, Aesthetic Theory, London: The Athlone Press, 1997, p. 244.
7 John Dewey, Art as Experience, New York: Penguin, 2005, p. 112.
8 Cf. Ibid.
9 See: David Graeber, The Utopia of Rules: On Technology, Stupidity, and the Secret Joys of Bureaucracy, London: Melville House, 2015.
10 Cf. John Dewey, op. cit.
11 For more on the role of art in the context of politics see: Jacques Ranciére, Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, Kraków: Korporacja Ha!art, 2007.
12 Immanuel Wallerstein, World-systems Analysis: An Introduction, Durham and London: Duke University Press, 2005, p. 24.
13 For more see Jan Sowa, Ciesz się, późny wnuku! Kolonializm, globalizacja i demokracja radykalna, Kraków: Korporacja Ha!art, 2008.
14 For more see Joseph Stiglitz, The Price of Inequality: How Today&#39;s Divided Society Endangers Our Future, New York and London: W. W. Norton &amp; Company, 2012.
15 For more see Herbert Marcuse, One-Dimensional Man: Studies in the Ideology of Advanced Industrial Society, Boston: Beacon Press, 1964.
16 Ibid., p. 61.
17 Theodor W. Adorno, Dialectic of Enlightenment, Stanford: Stanford University Press, 2002, p. 3.
18 Herbert Marcuse, Negations: Essays in Critical Theory, London: MayFly, 2009, p. 9.
20 Joseph Stiglitz, The Euro: How a Common Currency Threatens the Future of Europe, New York and London: W. W. Norton &amp; Company, 2016 (online version; no pagination).
21 Marek Krajewski, Kultury kultury popularnej, Poznań: Wydawnictwo UAM 2005.
22 Pixadores, The Yes Men…
23 See Pierre Francastel, Sztuka a technika, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966.
  • Autor: Piotr Grzywacz
  • Opublikowano: 18.05.2020, 18:19
  • Ostatnia edycja: 09.12.2022, 13:10