SZTUKA O WSI – SZTUKA ZE WSI – SZTUKA WE WSI w kontekście tzw. zwrotu ludowego

Panel dyskusyjny: SZTUKA O WSI – SZTUKA ZE WSI – SZTUKA WE WSI w kontekście tzw. zwrotu ludowego

12 lutego 2025, godz. 13.00

budynek H, IV piętro, Al. Marcinkowskiego 28, UAP, Poznań

Wydarzenie towarzyszące wystawie Całkiem zwyczajna wieś

Galeria Curators’LAB

ul. Nowowiejskiego 12, Poznań

17.01–16.02.2025

Problematyka wiejsko-chłopska w ciągu ostatnich lat stała się jednym z ważnych tematów refleksji nie tylko w polskiej humanistyce, ale i szeroko pojętej kulturze. Upowszechnienie i zintensyfikowanie się tej problematyki skłoniło nawet niektórych obserwatorów do postawienia tezy, że mamy do czynienia z dokonującym się w polu polskiej kultury tzw. zwrotem ludowym czy też plebejskim. Chcielibyśmy się zastanowić, czy ów zwrot, którego głównymi aktor(k)ami są tzw. metachłop(k)i niesie w sobie pozytywne zmiany w zakresie rekonfiguracji tej części polskiego imaginarium, która dotyczy wsi, jej mieszkańców, ich teraźniejszych i przeszłych doświadczeń, czy też jest odradzaniem się w nowej formie i zmienionych warunkach społecznych i kulturowych starych fantazmatów, mitów i (auto)stereotypów, zarówno pozytywnych (chłopomańskich), jak i negatywnych (chłopofobicznych)?

W tym kontekście pojawia się pytanie o to, czy, ci, którzy jako aktywni aktorzy/aktorki biorą udział w zwrocie ludowym, rzeczywiście reprezentują klasy ludowe, zarówno te z przeszłości, jak i te dzisiejsze? Czy też raczej ich wypowiedzi są „dobrze zakamuflowaną uzurpacją”, po raz kolejny zawłaszczającym głosem przemawiającym rzekomo w imieniu marginalizowanych i podporządkowanych środowisk, którym próbuje się narzucić pozornie ich własną, a w rzeczywistości obcą, bo nie przez nich stworzoną, narrację? Na wystawie Całkiem zwyczajna wieś pokazujemy kilka prac dotyczących wsi zrealizowanych przez osoby artystyczne, które mają wiejskie korzenie. O ile jednak projekty te można z pewnością uznać za sztukę o wsi, o tyle, w świetle powyższego pytania o reprezentację, rodzi się wątpliwość czy sztuka ta jest rzeczywiście sztuką ze wsi? I jak ona na wsi funkcjonuje, tj. czy w ogóle do niej dociera, czyli jest sztuką we wsi? A jeśli już dociera, to jak jest przez wieś odbierana?